Yapay Zeka hakkındaki genel bazı bilgileri paylaşmadan evvel birçok kez sözel olarak dile getirdiğim bir anımı yazmadan edemeyeceğim. Bundan 30 sene evvel yapay zeka doktora tezini yaparken hocamız bize şunu söylemişti: “Çocuklar şu metal yığını olan makinelere öğrenmeyi öğretmeden evvel gelin insan beyni nasıl çalışıyor ve öğreniyor; önce onu anlayalım” dedi ve akabinde 3-4 ay nörofizyoloji okuduk. Yani beyni inceledik. Sonra insanın öğrenme algoritmasının karşılığı olan algoritmayı “yapay sinir ağları” adı verilen sistem üzerinden makinelere anlattık ve “karakter tanıma, görüntü tanıma, ses tanımayı” öğrettik. Bu 30 sene evveldi. Bugün gelinen noktayı sizler de biliyorsunuz.

Yapay zeka sayesinde insan beyninin çalışma ve öğrenme metodunu kavradım. Öğrenmeyi öğrendim. Bugün metafizik zeka ve spiritüel zekaya kadar olan farklı zekaları yapay zeka sayesinde ilerlediğim yolda öğrendim.

Bugün hala maalesef yapay zekaya verdiğimiz bu aklı, eğitim, öğretim sistemlerinde ya da başka şekilde insana vermiyoruz. Öğrenmeyi öğretmiyoruz. Düşünmeyi düşündürtmüyoruz. Yani ne eğitim sistemleri içindeki öğrenciler ne de iş ve sosyal yaşamdaki insanlar bunu merak etmiyor ya da anlatmıyor.

Bugün o yüzden kendi haddim olan pencereden “Yapay Zekayı” sizlere genel de olsa anlatmaya çalışacağım. Amacım her zamanki gibi teknolojiyi anlatsam da insana insanlığını ve zekasının, varlığının zenginliğini göstermeye çalışmak. her zaman olduğu gibi “insan içn teknoloji, teknoloji için insan değil!”

Yapay Zeka

Yapay zekâ terimi ilk olarak 1956 yılında üretilmiştir. Fakat yapay zeka; hesaplama gücü, artan veri hacimleri, gelişen algoritmalar ve depolama alanındaki birtakım iyileştirmeler ile bugün son derece popüler bir hale gelmiştir.

1950’li yıllarda erken AI araştırmaları; sembolik yöntemler ve problem çözme gibi konuları araştırır. 1960’lı yıllarda ise ABD Savunma Bakanlığı bu tip çalışmalara ilgi duymaya başlar. Temel insan akıl yürütmelerini taklit etmek amacıyla bilgisayar eğitimleri almaya başlar. Buna örnek vermek gerekirse; Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı yani DARPA 1970’li yıllarda sokak haritalama alanındaki projelerini tamamlar. DARPA, Siri, Cortana ya da Alexa’nın ev isimleri olmadan öncesine dayanan 2003 yılında akıllı kişisel asistanları üretir.

Yapılan bu erken çalışma ise, bugün bilgisayarlarda görülen otomasyon ve birtakım resmi muhakemelerin yolunu açar. Bunların arasında bazı insani yetenekleri tamamlayıp güçlendirmek adına tasarlanabilen karar destek sistemleri ile akıllı arama sistemleri de yer alır.

Yapay Zeka Nedir?

İngilizcede “Artificial Intelligence” tanımlamasının Türkçe tercümesi şeklinde kullanılan yapay zeka terimi, teknoloji dünyasında da “AI” şeklinde kullanılan bir kısaltma ile tarif edilir. En kısa açıklaması ise “insan beyninin ve düşünme sisteminin taklit edilmesi” şeklinde tanımlanabilir. Bu tanımı biraz daha sade bir hale getirmek gerekirse; “bir bilgisayar programının insan gibi düşünebilecek şekle getirme” cümlesi tercih edilebilir.

Yapay zeka ile alakalı araştırmalar yapılırken çoğu zaman “makine öğrenmesi” ya da “derin öğrenme” gibi tanımlarla karşılaşmak mümkündür. Bu tanımlar, isimlerinden dolayı yapay zeka ile ilişki içinde olsa da konuya yabancı kişiler çoğu zaman bu tanımları farklı teknolojiler zanneder.

Aslına yapay zeka asıl teknolojinin ismidir. İngilizcede “Machine Learning” şeklinde tanımlanan makine öğrenmesi de yapay zekayı oluşturan temel unsurlar arasında yer alır. Aynı zamanda İngilizcede “Deep Learning” olarak ifade edilen ve Türkçeye “derin öğrenme” şeklinde tercüme edilen teknoloji ise makine öğrenme sinin temel unsurları arasındadır.

Yapay Zeka Ne Demek?

İngilizce’de yapay zeka Artificial Intelligence yani AI şeklinde tanımlanır. İnsanlar başta olmak üzere hayvanlar tarafından da görüntülenen doğal zekanın aksine makineler ile görüntülenen bir zeka çeşididir. Birinci ve ikinci kategoriler arasında yer alan ayrım ise genel olarak seçilen kısaltmalar ile ortaya çıkar. “Güçlü” yapay zeka genel olarak; Artificial General Intelligence kelimelerinin kısaltılmışı şeklinde yani AGI olarak etiketlenmiş. “Doğal” zekayı taklit etme girişimleri şeklinde tanımlanan yapay biyolojik zeka ise İngilizce’de Artificial Biological Intelligence yani ABI olarak isimlendirilir.

Yapay Zeka Nasıl Çalışır?

Yapay zekayı tanımanın en iyi ve kolay yolu, onun yapabildiklerini, insanların hem yetileri hem de hareketleri ile karşılaştırmaktır. Evrende bilinen en zeki canlı şüphesiz insandır. Yapay zeka da insanı taklit edip çalışır. Bilgisayar bilimleri içinde son derece geniş bir alana sahip bu yazılımı sıradan yazılım çeşitlerinden ayıran temel özellik ise insan zekasını neredeyse birebir şekilde taklit etme özelliğidir.

Günümüzde yalnızca gelişmiş bir yazılım özelliği olarak sınıflandırılan yapay zeka üzerinde önem arz eden birtakım geliştirme çalışmaları yapılır. Gelecek dönemlerde tıpkı insan beyni gibi direkt olarak bir donanıma sahip olan altyapıların sağlanması hedeflenir.

Yapay Zeka Hangi Alanlarda Kullanılır?

Yapay zeka kullanım alanları kısaca şöyledir;

• Ses tanıma: Bilgisayarların sesleri iyi biçimde tanıyabilmesi adına mikrofon ve ses dijital şekle getirilip frekanslar oluşturulur. Bu frekanslardan harf ya da kelimeler kavranmaya çalışılıp sayılara dönüştürülür. Bu sayede yapay zeka, sesi tanıyıp anlar. Aynı zamanda cevap da verir. Yapay zekanın sunduğu ses tanıma özelliğini en iyi şekilde Siri, Echo ve Cortana kullanır.
• Görüntü işleme: Kamera ile çekilmiş olan görüntüler dijital hale getirilip piksellere dönüşür. Ardından bu piksellere de koda dönüştürülür. Bu kodları ise yapay zekanın algoritmaları yorumlar. Görüntüleri işlemeye en iyi örnek ise sürücüsüz yani otonom araçlardır.
• Muhakeme: Muhakeme, birbirine karşı birtakım iddiaları olan iki tarafı dinleyip yargıya varmak şeklinde tanımlanır. Yapay zeka, muhakeme özelliği ile mevcut olan verileri kullanıp birtakım algoritmalar oluşturur. Bu sayede de en rasyonel kararı verebilir.
• Doğal dil (lisan) işleme: Yapay zekanın kullanıldığı en zorlu alanlar arasında yer alır. İnsanların ve bilgisayarların etkileşimini maksimum düzeye çıkarmak ya da farklı dilde konuşanların arasında mevcut olan iletişimi güçlendirmek adına çözümler üretir. Doğal dil işlemede; makine öğrenmesi, derin öğrenme, kural tabanlı yaklaşımlar ve istatiksel analiz kullanılır.

Yapay Zeka Nasıl Öğrenilir?

Yapay zeka, basit hesap makineleri dahil olmak üzere kendini yönlendiren ilen teknolojiye ve geleceği tam anlamıyla değiştirebilecek özelliklere kadar uzanan son derece geniş bir konudur.

Yapay zekanın temel hedefleri ise; tümdengelim ve muhakeme, planlama, bilgi gösterimi, doğal dil işleme yani NLP, algılama, öğrenme, nesneleri değiştirme ve taşıma yeteneği şeklindedir.

Öncelikle ne yapmaya çalışıldığını öğrenip sonrasında ne öğrenilmesi gerektiğini bilmek gereklidir. Yapay zeka, tek başına son derece geniş bir sistemdir. Yapay zeka sadece bir kavram ya da bir teknoloji değildir. Aynı zamanda yeterince spesifik de değildir. Bu nedenle her şeyi detaylı şekilde öğrenmek gerekir. Bu noktada ise kapsamlı araştırma yapmak ve yardım almak doğru olabilir.

Yapay Zeka ile Pazarlama Nasıl Yapılır?

Geleneksel pazarlama teknolojisi sistemleri, insanların makinelere neler yapacaklarını söyleyen birtakım talimat dizilerinin kodlanmış olduğu algoritmalar üzerine inşa edilir. Fakat yapay zeka ile makine, kendilerine ait algoritmaları tanımlayıp yeni yollar belirleme ve bununla beraber pazarlamayı dönüştürmek noktasında da sınırsız potansiyeli en verimli şekilde ortaya çıkaracak sisteme sahiptir.

Dolayısıyla yapay zeka ile pazarlama özellikle önümüzdeki dönemlerde çok daha popüler bir hale gelecektir. Bu sistemle pazarlama, hem maliyet hem enerji hem de zaman açısında büyük tasarruf sağlar.

Yapay Zeka Nerelerde Kullanılır?

Yapay zekanın sıklıkla kullanıldığı alanlar:

• Siber güvenlik ve savunma sanayi
• Öneri sistemleri
• Sesli asistanlar
• Dil çevirileri, tercümeleri
• Sosyal güvenlik
• Navigasyon
• E ticaret
• Sağlık hizmetleri
• Yardımcı robot uygulamaları

Yapay Zeka Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Yapay Zeka ile Ne Yapılabilir?

Yapay zeka, bilgisayarların tıpkı insanlar gibi düşünmesini sağlar. Bu sayede de kompleks yapıdaki sorunları tıpkı insanlar gibi çözmesini büyük oranda destekler. Zeka ve aklın gerektiği tüm sorunlar yapay zeka ile bilgisayar aracılığıyla son derece etkili bir biçimde, aynı zamanda kısa sürede çözülebilir.

Yapay Zekaya Neden İhtiyaç Var?

Yapay zekanın temel amacı, insan zekasını gerektiren bazı görevleri yapabilecek makineler yapmaktır. Yapay zeka alanında yapılan araştırmaların temel amacı da insanlarda gözlemlenen ve “akıllı davranış” şeklinde ifade edilen davranışları gösterebilen bilgisayarlar üretmektir. Gelecekte her işin pratik biçimde ve kısa sürede yapılabilmesi için yapay zekaya ihtiyaç duyulur.

Yapay Zeka Denince Akla Ne Gelir?

Yapay zeka denince pek çok kişinin aklına robot terimi gelir. Ancak bu alan ile ilgili olan kişilerin aklına ise yapay zeka denince insan gibi bazı davranışlar sergileme, hareket, sayısal mantık yürütme, konuşma ya da ses algılama gibi pek çok farklı yeteneğe sahip olan donanımsal ve yazılımsal ve donanımsal sistemler bütünü gelir.

Yönetim & Dijital Dönüşüm Danışmanlığı ve Eğitimlerim hakkında bilgi ve randevu almak için tıklayınız!