“Teknoloji bağımlılığı nedir ve nasıl önlenir” konusunun ayrıntılarına girmeden önce bağımlılığın tanımı ile başlamak istiyorum. Her zaman dediğim gibi, hayatımızdaki her şeyin temeli zihnimizdeki yazılımımız yani yaşamı tepkilediğimiz algılarımız, düşünme şeklimiz, yaşam haritalarımız ve bunlarla tetiklenen beynimizin nöro kimyasal yapısı. Bunun farkına vardığımızda ve değiştirmek için yola çıktığımız anda her şeyin çaresi var.
Bağımlılık Nedir?
Teknoloji bağımlılığının detaylarına geçmeden evvel konuya tümdengelim ile yaklaşıp önce bağımlılığı bir anlamalıyız diye düşünüyorum.
Bağımlılık, nöropsikolojik bir bozukluktur. Bağımlılıkta, tekrarlanan eylemler veya hareketler beynin işlevini, aşermeyi sürdürecek şekilde değiştirip öz kontrolü zayıflatır. Klasik belirtileri arasında ödüllendirici uyaranlara doğru içten içe zorlayıcı bir itilim, bir takım maddeler veya davranışlarla sürekli meşgul olma hali ve olumsuz sonuçlarına rağmen kullanmaya ve/veya yapmaya devam etmek vb düşünce ve faaliyetler yer alır.
Bağımlılıkla ilişkili alışkanlıklar ve kalıplar, tipik olarak hızlı tatmin duygusu (telefonunuza bir “bip” sesi ile birlikte gelen mesaja bakmanın sonrasındaki haz gibi) ve gecikmiş zararlı etkiler (uzun vadeli fiziksel, mental, ruhsal etkiler veya maddi zararlar) ile karakterize edilir. Bağımlılık durumunda, kişi “ödülünü” almadığında genellikle olumsuz tepki verir. Örneğin, kahve bağımlısı biri şiddetli baş ağrısı ve sinirlilik gibi fiziksel ve psikolojik yoksunluk belirtilerini yaşayabilir.
Bağımlılık insanların yaşadığı yaygın bir zihinsel zorluk olduğuna göre, bir yandan da bağımlılığı doğrulamak oldukça kolaydır. Çünkü kendi içinizde tekrarlanan bir şey yapma dürtüsünü doğrudan gözlemlenebilir. Yani bağımlılığı sona erdirmek isteyenler önce bağımlılığı ile yüzleşir, kabul eder ve kendilerini iyice gözlemlerlerse entelektüel merkezlerindeki doğru program ve bağımlılığın tetiklediği doyum duygusunu kontrol edebilirler. Bunun dışında da başka çözüm için esasında herhangi bir şeye ihtiyaç yoktur. Yani kendi öz – irademiz ile sorunun üstesinden gelebiliriz. Ama önce bilmek, sonra yapabilmek ile.
Bu tarzda eğilimleri kendinizde gözlemleyebiliyor musunuz, ya da vazgeçemediğiniz herhangi bir istek, eylem ya da düşünceniz var mı? Bence herkes bir kendine sorsun.
Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
Teknoloji bağımlılığı ise, mobil cihazların, internetin veya video oyunlarının takıntılı kullanımını içeren bir dürtü kontrol bozukluğu olarak tanımlayabiliriz. Bu durum, dijital bağımlılık veya internet bağımlılığı olarak da adlandırılabilir.
Teknoloji bağımlılığının uyarı işaretleri şunları içerir:
- Aşırı kullanım: Hoş olmayan yaşam durumlarından kaçınmak veya can sıkıntısını gidermek amaçlı teknolojinin bir kaçış mekanizması olarak kullanılması
- Ölçüsüz kullanım: Zamanı yönetememe, zamansızlık algısı, açlık ya da uyku gibi temel ihtiyaçların ihmal edilmesi
- Olumsuz yansımalar: sosyal izolasyon, tartışmalar, yorgunluk, okulda veya işte yaşanan problemler, başarı eksikliği, konsantrasyon veya yalan gibi olumsuz sonuçlar
- Geri çekilme semptomları : teknolojiyi kendi kendine sınırlamaya çalışırken huzursuzluk, huysuzluk, depresyon veya sinirlilik hali
Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?
Teknoloji bağımlılığının önüne geçilmesi için önerilerimi 10 maddede özetlersem:
- Öncelikle ister yetişkin olalım ister çocuk, farkındalık sahibi olmalıyız. Yani kendimizi gözlemlemeli ve mümkün olduğunca kendimizi bilmeli. Bağımlılığımızla yüzleşmeli, bunu kabul etmeli ve gerçekten bu bağımlılıktan kurtulmayı istemeli, kendi varlığımızı seçmeliyiz. Hayatımız, canımız ve varlığımız biricik ve her an geçiyor.
- Gerçekten iş ya da ödev yapmak için teknolojiyi kullandığımız sürenin, zaman geçirmek ya da sosyal medyada avarelik yapmak için kullandığımız süreden daha fazla olması gerekir. Günün sonunda kendimize hep şunu sorabiliriz: Bugün ben mi teknolojiye hizmet ettim, teknoloji mi bana?
- Özellikle ebeveynlere burada seslenmek istiyorum. Lütfen çocuklarınızla birebir ilgilenmek varken tembellik yapıp çocuklarınızın ellerine birer telefon vermeyin! Onun yerine Lego, puzzle, Jenga, amiral battı vb oyuncaklar, Eureka Hobi Akıl Oyunları gibi zekayı geliştiren oyunlara ya da oyuncakları onlarla paylaşabilirsiniz. Hatta tencere -tava bile verseniz daha iyi olur. Onları müzik aletlerine (piyano, bateri, flüt vb), spora, bahçede oynamaya vb birçok şeye yönlendirebilirsiniz.
- Yetişkinler için de aynı şey geçerli. Esasında iş-yaşam veya iş- eğitim dengesi için mutlaka bir hobi edinilmeli. Yoksa hepimiz insan makinesi haline geliyoruz. Aynı döngü içinde kaldığımız, dolayısıyla yaşamımız mekanik bir hale geldiğinden dolayı doyum ihtiyacımız da artıyor. Ne de olsa insan ruhu olan bir varlık. Doyum ihtiyacını da birçok kişi en kolay yemek yemek ya da teknoloji ile karşılıyor maalesef. Halbuki doyum hissini çok daha derinden hissettiren yelken, müzik, spor, el-sanatları, seramik vb birçok sanatsal, kültürel veya sportif aktivitelere yönelmek mümkün.
- Bence herkes, içinde bastırdığı ama bir yandan da ihtiyaç duyduğu DOYUM duygusunu tanıması, anlaması ve ifade etmeyi öğrenmesi için yaratıcı drama ve oyunculuk kursları-eğitimleri almalı.
- Üniversitelerdeki eğitim sisteminde her meslek dalında felsefe ve psikoloji dersleri olmalı, hatta mecburi. Öğrenciler eğitim süreçleri içinde mesleklerini öğreniyorlar ama iş yaşamına geçtiklerinde ne insana dair, ne insanın psikolojisine dair, ne organizasyonel psikolojiye dair, ne düşünmeyi düşünmeye dair, ne sorgulamaya dair HİÇ BİR FİKRE sahip olmuyorlar. Bu da her genci eğitim ve iş yaşamı içinde mekanik bir sürece sokuyor. Yaşam sadece ev-okul ya da ev-iş döngüsünde yaşanıyor.
- Çocuklarımızın teknoloji bağımlısı olmasını istemiyorsanız, önce ebeveynler olarak sizler teknoloji hakkında bilgilenmemiz gerekiyor. En azından temel dijital okur yazarlığınızın olması gerekiyor ki, süreci yönetin. Çünkü bildiğimiz şeyi yönetiriz. Bilmezsek yönetemeyiz. Çocuklarınızın bilgisayar kullanmasını yasaklamak ya da hiç karışmamak yerine onunla birlikte zaman planlaması yapın. Ya da onunla birlikte çalışın.
- Gençler ya da yetişkinler olarak siber sosyal varlıklar olmaktansa, sosyal varlıklar olmayı seçebilirsiniz. Yani sosyalleşmeyi seçebilirsiniz. Kendi aranızda bazı etkinlik klüpleri oluşturun. Çevrenize, okuma muhtaç çocuklara, kimsesizlere, doğaya, topluma veya bütüne fayda sağlama hedefi olan kulüpler – dernekler – gruplar oluşturabilirsiniz.
- Teknoloji bağımlısı olarak hiçbir şey kazanmadan, üretmeden boşa zaman harcamaktan, zamanınızı ve enerjinizi çöpe atmaktansa en azından teknolojiye meraklı birkaç arkadaşınız ile birlikte NFT grubu ya da Kripto grubu kurun ve para kazanın. Wordpress, Wix vb basit ara yüzlerin kullanımını öğrenin. En azından web sayfası tasarımları yapın-satın ve para kazanın. Yani emekleriniz, zamanınız ve enerjiniz sonrasında bir şeyler üretin ve kazanın.
- Mutlaka ve mutlaka sosyal ikilem ve büyük haklenme belgesellerini izleyin.
The Social Dilemma (Sosyal İkilem): Sosyal ağların insanlar üzerindeki tehlikeli etkilerinin anlatıldığı, kendi yaratımları konusunda uyarılarda bulunan teknoloji uzmanları tarafından hazırlanmış müthiş bir belgesel.
- The Great Hack (Büyük Hack): 2016 ABD başkanlık seçimini manipüle eden, İngiliz Cambridge Analytica adlı ileri analitikler veri şirketinin, nasıl sosyal medyanın karanlık yönünün sembolü haline geldiğini anlatan bir diğer müthiş belgesel.
İşin kuralı: Kullandığınız bir yazılıma, pakete para vermiyorsanız, ürün sizsiniz!
Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?
Teknoloji bağımlılığına da, diğer bağımlılıklar gibi zevk arayışı odaklı bir düşünme süreci olarak bakarsak, ben ısrarla aranılan bu zevk ihtiyacının, doyumun hobi, spor, sanat, sosyal ilişkiler, üretken – yaratıcı faaliyetler vb üzerinden çok daha derin bir şekilde doyurabileceğini düşünüyorum. Diğer bir yandan tıp uzmanları ve araştırmacılar tarafından önerilen ve etkili olduğu kanıtlanmış birkaç tedavi seçeneğinin olduğunu da belirtmem gerek.
Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel davranışçı terapi, konuşma terapisi olarak da bilinen bir yapılandırılmış psikoterapi türüdür. Kısa süreli bu tedavi, hastaların yanlış veya olumsuz düşünceyi nasıl tespit edeceklerini öğrenmelerine yardımcı olur. Zamanla bireyler, zorlukları sağlıklı ve verimli bir şekilde görmek ve üstesinden gelmek için gerekli becerileri geliştirebilirler.
Motivasyon Geliştirme Terapisi
Motivasyonel güçlendirme terapisi (MET), madde kullanımı veya davranış bozukluklarıyla mücadele eden hastalara yardımcı olmak için oluşturulmuş bir danışmanlık terapisidir. Bu terapinin odak noktası, hedeflere ulaşılmasını engelleyen ve iç değişimi hızla motive eden her türlü kararsızlığın üstesinden gelmektir. Terapi sırasında, ruh sağlığı uzmanları, hastaların teknoloji kullanımı sırasında ve hemen öncesinde duygularını tanımlamalarına yardımcı olmak için motivasyonel görüşme uygular. Bu teknik sayesinde, bireyler kompulsif teknoloji kullanımlarını nasıl rasyonelleştirdiklerini veya haklı çıkardıklarını keşfedebilirler. Motivasyonel görüşme aynı zamanda insanların davranışlarının neden olduğu sonuçları tanımalarını sağlar.
Maruziyet Terapisi
Maruz kalma terapisi, insanların korkularıyla yüzleşmelerine yardımcı olmak için kullanılan bir psikoterapi şeklidir. Tedavi süresince bireyler güvenli bir ortamda artan süreler için teknolojiyi kullanmaktan kaçınırlar. Birkaç maruz kalma seansından sonra, hastalar kompulsif teknoloji kullanımlarını tetikleyen korku modelini yavaşça kırarlar.
Fakat bir yandan şu da var: Amerikan Psikiyatri Birliği teknoloji, seks ve iş bağımlılıklarını, bağımlılık olarak tanımlamıyor.
Kim ne derse desin, tüm insanlıkta teknoloji bağımlılığının giderek arttığını görüyor ve olayın ciddiyetinin artarak devam ettiğini düşünüyorum. Dijitalleşmenin üssel bir hızda ilerlediği ve artık yaşamın Metaverse’lere taşındığı günümüzde bence dikkat etmezsek her birimiz insan makinesi olmayan doğru ilerliyoruz. O yüzden tekrar tekrar aynı şeyi söyleyeceğim: Teknoloji için insan değil, insan için teknoloji olsun.
Teknoloji Bağımlılığı Testi
Aşağıdaki soruların çoğuna evet yanıtı veriyorsanız evet bağımlısınız.
- Yemeklerinizin çoğunu bilgisayar başında mı yoksa televizyon karşısında mı yersiniz?
- Tuvalete giderken bile cep telefonunuzu yanınıza alır mısınız?
- Her gelen mesaj – bildirim sesinin hemen akabinde telefonu elinize alıyor ya da telefona konuyor musunuz?
- Maillerinizi saatte 1 defadan fazla kontrol ediyor musunuz?
- Birisinin son 45 saniye içinde size e-posta göndermesi ihtimaline karşı gelen kutunuzu tekrar tekrar yenilemeyi sinir bozucu bir alışkanlık haline getiriyor musunuz?
- Gittiğiniz yeni bir restoranda ya da yeni bir mekanda dahi gözünüzü cep telefonunuzdan ayırmıyor musunuz?
- Eşiniz, kız ya da erkek arkadaşınızla yemek yerken sohbetten çok herkes kendi telefonu ile mi ilgileniyor?
- Sürekli whatsapp ya da sosyal medyada kim çevrim içinde diye bakıyor musunuz?
- Tatil planlarınızı hiç wi-fi kullanılabilirliğine göre değiştirdiniz mi?
- Eviniz yanıyor olsaydı, ilk kurtaracağınız eşyalar arasında telefon ve laptop’unuz mu gelirdi?
- Siber alemdeki arkadaş sayınız, sosyal yaşantınızdaki arkadaşlarınızdan fazla mı?
- Günde 3-4 saat video oyunları oynuyor musunuz?
- Şu WOW ya da Second Life vb ortamlarda sanal bir ilişkiniz var mı? 24. 3 veya daha fazla aktif sosyal medya hesabınız var mı?
- Geceleri tüm eşyalarınızı şarj etmek için birden fazla duvar prizine mi ihtiyacınız var?
- Bir kafede oturduğunuzda, “her ihtimale karşı” kendinizi bir elektrik prizine yakın konumlandırma eğiliminde misiniz?
- Genellikle gününüzün çoğunu bilgisayar ekranına bakarak mı geçiriyorsunuz ve sonra eve gidip… gecenin geri kalanını sadece bilgisayar ekranına mı bakıyorsunuz?
- Bilgisayar karşısında zamanın nasıl geçtiğini anlamadığınız için sık sık öğün atlıyor musunuz?
- Şu anda tarayıcınızda açık olan beşten fazla sekmeniz var mı?
- Boş zamanınızın her anında eliniz otomatikman telefonunuza mi gidiyor?
- Evde bir yandan film izlerken, bir yandan da tweet atıyor, sosyal medya hesapları ile meşgul oluyor ya da blog okuyor musunuz?
- Video oyunları oynamak için hiç romantik bir randevuyu geri çevirdiniz mi?
- Karpal tünel sendromunuz var mı?
- Boynunuz ya da sırtınızda ağrılar başladı mı?
- Haftada en az bir kez saat 3’ten sonra bilgisayar başında mısınız?
- Telefonunuz ya da bilgisayarınız ile meşgulken eşiniz, sevgiliniz, çocuğunuz ya da arkadaşlarınızı bile duymadığınız oluyor mu?
Evet, bunların çoğuna verdiğiniz yanıt evet ise maalesef siz de bir teknoloji bağımlısınız.
Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı
Çocuklardaki teknoloji bağımlılığının sorumluluğunun ebeveynlerde olduğunu düşünüyorum. Yukarda da dediğim gibi nerdeyse doğar doğmaz çocuklarının eline oyalansın diye telefon veren anne-babaları bu konuda sorumlu tutuyorum. Artık bu Z kuşağı, alfa kuşağı çocuklar isteseler de, istemeseler de dijital bir dünyanın içinde var olacaklar.
Eğitim hayatları ve hele iş yaşamları. İş yaşamında var olabilmek ve rekabet edebilmek için yüksek dijital okur-yazarlıkta olmaları gerekecek. O yüzden bırakın çocuklarınız çocukluklarını yaşasınlar. Top oynasınlar, bebeklerle oynasınlar, satranç oynasınlar, tavla oynasınlar, barbi bebeklerle oynasınlar. Yeterki fiziksel dünyaya ait şeylerle ve arkadaşları ile oynasınlar. Aksi takdirde çocuklarımızı teknoloji dünyasının birer esiri haline getiriyor ve sanal dünyanın içinde birer insan makinesi üretiyoruz. Bu çocuklar kitap okumayı bilmiyor, düşünmeyi bilmiyor, sorgulamayı bilmiyor, bilgiye nasıl ulaşılır bilmiyor, zorluklarla nasıl mücadele edilir bilmiyorlar. Çocuklarımıza önce kendi insan varlıklarını hissettirelim. Duygularını doğal yollardan yaşatalım. Dağlara, ormanlara götürelim. Bahçelerde oynasınlar. Müzik, spor, tiyatro vb faaliyetlerle ilgilensinler ki, yaratıcı olsunlar. Aksi takdirde, teknolojinin esiri haline gelen bir kişi, hele çocuk yaştan itibaren böyle yetiştirilirse düşünme ve sorgulama yeteneğini ve yaratıcılığını da kaybediyor.
Şunu unutmamamız lazım, hayatımızın %95’ini bilinçaltı programlarımız yönetir ve o bilinçaltı programlarımız da 0-7 yaş arası oluşur. Artık geri kalanını siz düşünün.
Teknoloji Bağımlılığı Nedenleri
Teknoloji bağımlılığının nedeninin, yukarda da söylediğim gibi insanın, insanlığını unutması ve artan doyum ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Bunda eğitim sisteminin de büyük etkisi var. Zeka’dan yapay zeka üreten ve makineye öğrenmeyi öğreten insanlık, kendi eğitim sistemi içinde öğrencisine-insanına öğrenmeyi öğretmiyor. Düşünmeyi düşündürtmüyor, sorgulatmıyor. Soru sormayı bilen, farkındalığı ve bilinci yüksek bireyler istemiyor. Çünkü o zaman, böyle bireyler sürünün – toplumun dışına çıkmaya kalkarlar ve dolayısıyla da yönetilemezler. Ekonomik faaliyetlerde istenildiği gibi kullanılamazlar. Yani dünyada toplumların ayakta kalması için yönetilebilen, istenildiği gibi programlanabilen beşer varlıklara ihtiyaçları var. Farkındalıkları yüksek ve sorgulayan bireylere değil!
Teknoloji Bağımlılığının Etkileri
Teknoloji bağımlılığının birçok etkisi vardır. Bu belirtilerinin ciddiye alınması gerektiğini unutmayın.
Zihinsel Etkiler
- Konsantrasyon sorunu
- Depresyon
- İletişim kopukluğu
- İnterneti/teknolojiyi aşırı kullanmanın suçluluk duygusu
- Endişe
- Öncelikleri belirleyememe veya planları erteleyememe
- Kişinin sosyal çevresinden izolasyon
- Zaman kavramını kaybetmek
- Aşırı kullanım alışkanlığı savunması
- Çalışmaktan kaçınmak; işte veya okulda düşük performans
- Sürekli bir şeyleri erteleme ve sorumluluklardan kaçınma
- Ani ruh hali değişiklikleri
- İnternete/teknolojiye erişememe korkusu
- Yalnızlık hissi
- Rutin işleri yaparken sıkılmak
- Hafıza kaybı
Fiziksel Etkiler
- Sırt ağrısı
- Karpal tünel Sendromu
- Baş ağrısı
- Uykusuzluk hastalığı
- Sağlıksız beslenme
- Kötü kişisel bakım ve hijyen
- Boyun ağrısı
- Göz kuruluğu ve diğer görme sorunları
- Aşırı kilo kaybı veya obezite
Bu zihinsel ve fiziksel etkilerin yanı sıra teknoloji bağımlılığı sosyal zararlara da yol açabilmektedir. Çocuklar iletişim eksikliği ile birlikte öğrenme güçlükleri yaşayabilirken, yetişkinler odaklarını kaybedebilir ve zayıf ilişkilerden muzdarip olabilirler.
Bu teknoloji ve internet bağımlılığı belirtileri tek tek veya hepsi bir arada ortaya çıkabilir. Alışkanlıklarınızı yakından takip etmek için zihinsel ve fiziksel sağlığınızı takip etmek ve kendi teknoloji ve internet kullanımınızı her zaman değerlendirmek önemlidir.
Teknoloji Bağımlılığı Zararları
Teknoloji bağımlılıkları genellikle sevdikleriniz tarafından fark edilmez, çünkü bağımlı kişi elindeki dijitalcihazında işiyle ya da dersleri ile ilgili önemli bir şeye yapıyormuş gibi görünebilir. Ancak gerçekte belki de ekranın arkasına saklanıyordur. Bu teknoloji bağımlılığı bir sorun ortaya çıktığında ve fark edildiğinde, genellikle alkol veya uyuşturucu bağımlılığına benzer yakın bir risk olarak görülmez, çünkü yalnızca daha kabul edilebilir olmakla kalmaz, aynı zamanda akut veya ölümcül olarak görülmez. Bu inançlara rağmen, patolojik teknoloji kullanımı gerçekten yaygın olabilir ve kişinin sağlığına ve esenliğine zarar verebilir. Büyüyen bir dijital çağda, dijital kullanımın hızlı bir şekilde genişlemesi ve ardından sorunlu patolojik teknoloji kullanımının ortaya çıkma potansiyeli vardır.
Sanılanın aksine teknoloji bağımlılıkları son derece zararlı olabilir ve çeşitli nörolojik, psikolojik ve sosyal sorunlara yol açabilir. Aşırı durumlarda dijital bağımlılıklar ölümcül bile olabilir. Teknolojik bir bağımlılıktan kaynaklanan ölüm nadir olsa da, oluyor. En yaygın ölüm vakaları, motorlu araç kullanıyorken veya uçurumlarda, köprülerde veya diğer tehdit edici yerlerde sosyal medya içeriği için fotoğraf/video çekmek gibi yüksek riskli davranışlar yanlış bir adımla ölümle sonuçlanabilir. Ayrıca, uzun süreler boyunca yemek yemeden, içmeden veya günlerce uyumadan teknolojiyi kullanan ve ölümle sonuçlanan son derece nadir durumlar da mevcuttur.
Daha yaygın olarak, dijital bağımlılıklar bireyleri ve aileleri diğer yıkıcı ve tehlikeli şekillerde etkiler. Örneğin, dijital bağımlılıklar, zamanlarını okul veya işle ilgili görevlere odaklanmak yerine dijital kullanımla geçirdikleri için bireyin kariyeri veya eğitimi üzerinde zararlı etkilere sahip olabilir. Dijital bağımlılık, ertelemeye ve işten kaçınmaya yol açabilir. Birey teknolojik bağımlılığı pahasına sosyalleşmeye veya iletişime olan ilgisini kaybedebilir ve bu durum da ilişkileri engelleyebilir. Teknoloji, izolasyon için bir üreme alanıdır.
Teknoloji bağımlılıkları, kişinin zihinsel sağlığı üzerinde ciddi bir etkiye sahip olabilir, kaygıyı, depresyonu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) ve diğer bozuklukları şiddetlendirebilir veya bunlara katkıda bulunabilir. Teknoloji bağımlılığı ayrıca huzursuzluk, sinirlilik, ajitasyon ve öfkeye neden olabilir. Ayrıca, teknoloji bağımlılığı beynin dopamin gibi doğal iyi hissettiren nörotransmiterler üretme yeteneğini etkileyebilir ve dürtüselliğin artmasına neden olabilir.
Teknoloji bağımlılığı ayrıca baş ağrısı, kilo alıp verme, sırt ağrısı ve karpal tünel sendromu gibi ciddi fiziksel sağlık sorunlarına da yol açabilir. Çoğu zaman dijital bağımlılıklar ayrıca uykusuzluğa veya kötü uyku hijyenine yol açabilir ve bu da altta yatan zihinsel sağlık koşullarının kötüleşmesine ve stres düzeylerinin artmasına katkıda bulunabilir. Aşırı dijital kullanım, yetersiz beslenme, fiziksel egzersiz eksikliği ve yetersiz kişisel bakım sonucu fiziksel sağlığı da engelleyebilir.
Teknoloji Bağımlılığı Hakkında Sıkça sorulan Sorular
Teknoloji bağımlılığı için ne yapılmalı?
Esasında yazının başında da anlatmaya çalıştığım gibi, önce kişi bu bağımlılığının farkında ve bilincinde olmalı. Bu durumu kabul etmeli ve bu bağımlılıktan kurtulmayı, şifalanmayı dilemelidir. Ondan sonrası kolay.
Teknoloji bağımlılığı azaltmak için neler yapılabilir?
- İş, eğlence, okul, hobi, kişisel diğer faaliyetler için haftalık zaman planlaması yapılır ve buna uymaya gayret edilebilir.
- Sanat, spor gibi ruhu da besleyecek veya bedensel deşarj sağlayacak faaliyetler aralara yerleştirilebilir.
- Bu bağımlılık üretken bir sürece döndürülebilir. En azından kişi etrafındaki teknoloji meraklısı kişilerle NFT, kripto grupları vs kurup para kazanabilir.
- Ev hanımları, da aynı şekilde bazı şeyler üretebilir, yemek yapabilir ve bunların sosyal medya üzerinden satışını gerçekleştirir ve en azından para kazanır. Yani harcanılan zaman ve enerji üretken bir şeye dönüşür.
- vb birçok alternatifi yukarda da sıralamıştım.
Teknoloji bağımlılığı nasıl anlaşılır?
Kişi zamanın nasıl geçtiğinin farkında değilse, eşini-işini- arkadaşını -sözünü – yemek yemeyi vb unutuyorsa, kafasını bilgisayarından ya da cep telefonundan kaldırmadan yaşıyorsa, bu durum artık bir de bel-boyun ağrılarına bile sebebiyet veriyorsa artık o kişi teknoloji bağımlısıdır.
Teknoloji bağımlılığının neden olduğu fiziksel şikayetler nelerdir?
- Bel ağrıları
- Boyun ağrısı
- Karpal tünel sendromu
- Uykusuzluk
- Dikkat dağınıklığı
- Ya fazla kilo alma ya da verme vb
Teknoloji bağımlılığı hayatımızı nasıl etkiler?
Daha ne olsun, bizi birer makine haline getirir. Yapay zeka tarafından yönetilen makineler haline geliriz.
Yönetim & Dijital Dönüşüm Danışmanlığı ve Eğitimlerim hakkında bilgi ve randevu almak için tıklayınız!
