Lider veya önder olarak tabir edilen kişiler bulunduğu yerde sözü dinlenen, öne çıkan kimselerdir. Karizmatik lider de liderliğin bir alt dallarından biridir. Normal liderlere nazaran olağanüstü inandırıcılığı olan, toplum tarafından kabul görmüş inanılan bireylerdir. Bu kişiler, bulundukları çevrelerde söz sahibidir.
Modern liderlik yaklaşımları arasında yer alan karizmatik liderlerin bazı dikkat çeken özellikleri vardır. Bu sebeple her lideri karizmatik lider olarak kabul etmek mümkün değildir. Çünkü lider olarak kabul edilen bazı kişiler, karizmatik lider olmak için gerekli koşulları sağlamayabilir.
Karizmatik Liderlik Nedir?
Karizmatik liderlik kavramı, modern liderlik yaklaşımları arasında değerlendirilir ve güncel ihtiyaca göre şekillenen kavramlardan biridir. Geleneksel liderliğin yanı sıra güncel ihtiyaçlara göre ortaya çıkar.
Dış çevre, müşteri beklentileri ve bilgilerindeki gelişmeler, yeni kavramların gelişmesine de zemin hazırlar.
- Karizmatik lider olan kişiler, özellikle kriz ortamlarında görülür.
- Stres ve endişenin hakim olduğu durumlarda bu sancılı süreci hafifletir, azaltır.
- Takipçileri olan kişiler üzerinde duygusal bir etkiye sahiptir.
- Bu kişilerin karizmatik olarak adlandırılmasındaki sebepleri anlamak için “karizmatik” kelime anlamına da bakılabilir.
- Direkt olarak sözlük anlamı “etkileyici” olan bu kelime, güncel kullanımda da fiziksel çekicilik, girişkenlik, ikna edicilik, etkili sunum becerileri gibi anlamlara gelir.
Alman düşünür ve sosyolog olan ve bu kavramın geliştirici Max Weber’e göre ise “karizmatik liderler, olağanüstü yeteneklerle kutsanmış kişiler”dir. Bu tanıma göre de sıradan kişilerin karizmatik lider olamayacağı bir kez daha görülür.
Karizmatik liderlerin takipçileri, tam olarak liderleri gibi davranış gösterir. Karizmatik lider bu anlamda çok iyi bir şekilde takipçileri üzerinde etkiye sahiptir. Takipçilerin bu kişilere sempati duymasındaki etkenlerden biri, farklı yanlarını görmüş olmalarıdır. Yani takipçiler, “sıradan değil, farklı ve etkileyici” şeklinde yorumlar.
Sıradanların yapmadığı ya da yapamadığı şeylere dahi cesaret eden, alanında başarılı olan ve dikkat çeken kişiler karizmatik liderlerdir. Karizmatik lider olabilmek için; cesaret, sıra dışılık, özveri ve sadakat gereklidir.
Karizmatik Liderlik Özellikleri Nelerdir?
Karizmatik liderler söylemleri veya davranışlarıyla takipçilerini çok rahat bir şekilde etkileyen kişilerdir. Sıradanlıktan uzak olan bu kişilerin özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- İletişime açık, kuvvetli bir iletişim bağı
- Uzmanlıkları ve deneyimleri ile birlikte olgunluk hali
- Kibirden uzak, alçakgönüllü
- Hata kabul edici, merhametli, duyarlı
- Cesur ve güvenilir
- Etkili beden dili kullanımı
- İyi bir dinleyici
- Çevreye ve kendisine karşı iyi bir izleyici
- Yaratıcı fikirler ile ilham verici
- Geniş bir vizyon ile ekibi yönlendirme
- Kendi ve çalışanlarının kişisel gelişimine önem verme, karizmatik liderlerin özellikleri arasında sayılabilir.
Ayrıca karizmatik liderlerin öz güveni yüksektir ve öz eleştiri yapmaktan, buna bağlı olarak da kendini geliştirmekten asla vazgeçmezler. Devamlı bir gelişme sürecindedirler.
Karizmatik Liderlikte Duygusal Zekânın Önemi
Duygusal zeka sayesinde karizmatik liderler, başında oldukları topluluğun ihtiyaçlarını kısa sürede anlayıp buna göre karşılık verebilirler. Duygusal zekânın önemi, karşılıklı olarak etkili iletişimin sağlanabilmesidir. Duygusal zekâ ne kadar gelişmiş olursa lider ile topluluk arasındaki iletişim bağı da bir o kadar artar ve olumlu bir iş birliği ortamı sağlanır.
Karizmatik Lider Nasıl Olur?
Karizmatik liderler, vizyon ve misyon duygusuna sahip olan kişilerdir. İleri görüşlü, planlayıcı ve ekibi iyi şekilde organize etme yetenekleri bulunur. Karizmatik lider olabilmek için önder ruhlu ve başarılı olmak gerekir.
Başarı, takdiri hak eden bir durumdur ve liderlerin de başarılı, öz güvenli, cesur, vizyon sahibi ve iyi bir yönetici olmaları önemlidir. Ayrıca saygı, güven ve sadakat da bir karizmatik liderde olması gereken özellikler arasındadır.
Karizmatik lider olabilmek için öncelikle yazılı ve sözlü iletişim yeteneğinin gelişmiş olması gerekir. Etkili bir anlatım, metafor kullanımı, iyi bir beden dili uzmanlığı da bu alan için gerekenler arasındadır. Çekici ve cazibeli olunmalıdır, bunun için de öz güvenli olunmalı ve göz teması kurmaktan kaçınılmamalıdır. Güler yüz ve pozitif bir iletişim karizmatik olmak için olmazsa olmazlardandır. Tüm bunların yanı sıra iyi bir karizmatik lider, insanları uzaktan da etkilemeyi başarır. Yani direkt olarak temas kurmadan da topluluğu yönetebilmeyi başarırlar. Bunun için de geçmiş söylemleri, tutarlılıkları ve vizyonları önemli noktalardır.
Karizmatik Lider Örnekleri
Karizmatik liderler, halkı etkilemeyi de başaran kişilerdir. Dolayısıyla yalnızca iş yeri yöneticileri çerçevesinde bakmamak gerekir. Politikacılar de bu kişilere en iyi örnekleri oluşturur. Uzaktan, direkt temas kurmadan, söylemleri, jest ve mimikleri ile halkı harekete geçiren, kendine inandıran bir yapıya sahiptirler. Bu sebeple örnek olarak adlandırılabilirler.
Karizmatik Liderler
Karizmatik liderler, çeşitli söylem ve davranışları ile halkı etkilemeyi başarmış önder kişilerdir. Dünya genelinde farklı ülkelerde birden çok karizmatik lidere rastlamak mümkündür. Askeri lider ve devlet adamı olan ve birçok kişinin de devrimci olarak bildiği Ernesto Che Guevara, dünya tarihini değiştiren liderler arasındadır. Birleşik Krallık başbakanı Winston Churchill de Avrupa konseyi ve NATO örgütlerinin kurulum aşamasında önemli bir yer edinen liderlerden biridir. 20. yüzyılın ileri görüşlü devlet adamları arasında yer alan, asker ve siyasetçi kimliğinin yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu olarak tarihe adını yazdıran Mustafa Kemal Atatürk de Türk karizmatik liderlerdendir.
Türkiye’deki Karizmatik Lider Örnekleri
- Rahmi Koç
- Murat Vargı
- Cem Boyner
- Bülent Eczacıbaşı
- Güler Sabancı
- Süreyya Ciliv
- Hüsnü Özyeğin
Dünyadaki Karizmatik Lider Örnekleri
- Elon Musk
- Steve Job
- Vladimir Putin
- Barack Obama
- Mahmud Ahmedinejad
- Muhammed Al Maktoum
- Kim Jong-un
Karizmatik Liderlik Yaklaşımı
Karizmatik liderlik yaklaşımında öne çıkan madde “karizmatik”, “karizma sahibi” olma durumlarıdır. Karizmanın kelime anlamı “etkileyicilik” olarak geçer ve tarihte Eski Yunancada ile “ilahi bir ilham yeteneği” olarak bilinir.
Temelde karizma olabilmek için etkileyici bir yapı olması gerekir. Karizmatik liderlik yaklaşımında da durum böyledir. Bu kişiler takipçilerinin veya etkiledikleri ortamlardaki kişilerin davranışlarını biçimlendirerek başarı kazanırlar. Burada karizmatik lider olan kişi ile etkilediği kişiler arasında kuvvetli bir bağ oluşur. Bu bağ ile lider, dilediği gibi halk üzerinde etki kurabilir, inanılan herhangi bir konuda ikna edebilirler.
Karizmatik Liderlik ve Dönüşümcü Liderlik Farkı
Karizmatik liderlikte takipçiler liderlerine koşulsuzca bağlıdır ve herhangi bir dış etken veya otoriteden etkilenmezler. Bu liderlik kavramı özünde tamamen bağlılığa ve buna bağlı olarak da bir hayran kitlesine dayanır.
Dönüşümcü liderlikte ise sosyal sistemlerde değişiklikler yaşanır. Bir değişim ve dönüşüm söz konusudur. Bu yaklaşımda liderler takipçilerini iyi bir şekilde analiz eder, onlara karşı rol model olur.
Liderler, takipçilerin iyi, kötü, güçlü ve zayıf yönlerini tespit ederek onların performanslarından tam olarak yararlanabilecek şekilde görevler verebilirler. Dönüşümcü liderler, örgütsel vizyon ile takipçi isteklerini birleştirir ve takipçileri örgütsel hedeflere ulaşma konusunda ikna eder.
- Karizmatik liderlikte lidere karşı bir hayranlık ve bağlılık vardır. Dönüşümcü liderlikte ise toplu bir vizyon ile birey ve sosyal sistemleri etkileyecek, değişime neden olacak durumlar söz konusudur.
- Karizmatik liderler doğuştan gelen bir çekiciliğe ve cazibeye sahipken; dönüşümcü liderlik için liderler eğitilebilirler.
- Karizmatik liderler herhangi bir organizasyonda hiçbir şey değiştirmeyebilir ancak dönüşümcü liderlerdeki temel amaç değişim ve dönüşümdür.
- Karizmatik liderler kişisel çıkarlar ve imaj oluşturmaya yönelik çalışmalar yapar, dönüşümcü liderler ise örgüt veya takipçilerin iyileştirilmesi üzerine çalışır.
- Karizmatik liderlerin takipçiler karşısında değişimi söz konusu değildir, dönüşümcü liderler ise iyi eğitildiklerinde yeni bir kişi ile görev değişimi yapabilir.
Karizmatik Liderlik ile Yönetim Anlayışı
Karizmatik liderler diğer liderlerden çok daha ayrıdır. Sahip oldukları “karizma” başta olmak üzere farklı özellikleri ile insanları etkileyebilirler. Karizmatik liderler yönetim sürecinde şu şekilde şu şekilde bir etkileme yaparlar:
- Kişisel özdeşleşme
- Sosyal özdeşleşme
- İçselleştirme
- Kendine güven
Liderler karizmatik olma gücü sayesinde takipçileri kendine sadık hale getirir. Lider ile izleyici arasında derin bir bağ vardır. Burada otoriteye bağlanma ihtiyacı yüksek olan izleyiciler bulunur. Liderler belirli bir amaç ve hedefe ulaşmak için izleyiciyi etkiler, ifade etme yolları sayesinde kendini takip eden kişiye kendi fikrini benimsetebilir. Ayrıca takipçilerin kendisine olan güvenini artırarak çalışmalarını büyük bir sosyal dayanışma ile gerçekleştirebilir.
Karizmatik Liderlik Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Karizmatik lider nedir kısaca?
Karizmatik liderler, bireyleri belirli bir fikre, vizyon ve misyona odaklayan kişilerdir. Etkileyici yapılarıyla kendi fikirlerini takipçilerine kolayca kabul ettirebilirler.
Karizmatik lider nasıl olunur?
Karizmatik lider olabilmek için en temel nokta olarak etkileyicilik, hayranlık uyandırma, güven ve ikna kabiliyeti gereklidir. Bunların yanı sıra iyi bir yazılı ve sözlü iletişim yeteneği, beden dili, metafor kullanımları, etkileyici bir hitabet önemlidir. Tüm bunların sonucunda bir hayran kitlesini etkileme ve yönlendirme başarılabilir.
Karizmatik otorite nedir?
Karizmatik otorite, karizma olan liderin halk üzerinde kurduğu etkidir. Bu etki için de liderin olağanüstü yetenekleri olduğuna, cesur ve kabiliyetli olduğuna inanılır. İnanan halk için lider ne derse doğru odur. Oluşan bu hayranlık ve bağlılık ile karizmatik otorite sağlanmış olur.
Karizmatik lider kime denir?
Karizmatik lider, sahip olduğu özellikler ile karşı taraftaki kişileri tamamen etkilemeyi başaran, onları güven ortamında kendini bağlayan, söylemlerini çok kolay bir şekilde yaptırabilen ve inanılırlığı kuvvetli olan kişilere denir.
Yönetim & Dijital Dönüşüm Danışmanlığı ve Eğitimlerim hakkında bilgi ve randevu almak için tıklayın!
