Çocuklarda, Teknoloji Bağımlılığını Dengelemenin 10 Yolu
Teknolojinin denetimsiz ve aşırı kullanıldığında çocuklar üzerinde zararları olabileceğini kaydeden Arya Akademi kurucusu, Eğitmen ve Danışman Gülay Savaş, “Teknoloji akıllıca kullanıldığında, inanılmaz bir bilgi ve gelişme kaynağıdır. Fakat denetimsiz ve aşırı kullanıldığında ise, çocuklarımız üzerinde birtakım zararları olmaktadır” dedi.
‘Ebeveyn olarak, çocuklarımıza, teknolojiyi yasaklamalı mıyız?’ diye soran Gülay Savaş, çocuklarda teknoloji bağımlılığını dengelemenin 10 altın kuralını açıkladı:
- Öncelikle çocuğun, her gün bilgisayara ayırdığı zaman belirlenmelidir ve bu konuda bir anlaşma yapılmalıdır. Bu süre, okul öncesi çocuklarda bir saatten, ilkögretim dönemi çocuklarında ise iki saatten fazla olmamalıdır.
- Ebeveynler (anne-babalar); çocuklarını teknoloji dünyasında sağlıklı sekilde yönlendirmek ve onları denetleyebilmek için bilgisayar ile internet hakkında bilgi edinmelidir ve kullanmaktan çekinmemelidir.
- Ebeveynler, çocuklarından, kullandıkları bilgisayarı, program ve oyunları, kendilerine öğretmelerini ve açıklamalarını isteyebilirler. Anne ve babasından daha çok bildiğini düşünmek, çocuk üzerinde olumlu bir etki yaratacaktır.
- Aşırı kullanımı engellemenin en kolay yollarından birisi, bilgisayarı ortak çalısma odası gibi yetişkinlerin de takip edebilecekleri bir yere koymaktan geçecektir. Aile içinde birden fazla birey, aynı bilgisayarı kullanırsa, çocuk sırasını bekleme gibi sosyal becerilerini de geliştirecektir. Bunun yanı sıra, ebevenler tarafından, çocuğun bilgisayar ve interneti hangi amaçla kullandığı da bilinmelidir ve chat arkadaşları gibi konular hakkında bilgi toplanmalıdır.
- Anne-babanın bilgisayar dünyası üzerindeki hakimiyeti artarsa, çocuklarla birlikte oyun oynayabilirler. Program ve oyunların içeriklerini de denetleyebilirler. Böylece çocukları, eğitimsel değerler içeren oyunlara yönlendirebilirler. Bilgisayar oyunlarının seçiminde, çocuğa yardımcı olarak yaş ve gelişimine uygun, siddet içermeyen programlar seçilmelidir.
- Nitekim 3-5 yaş dönemindeki çocuklar için anımsama, gruplandırma, göz-el koordinasyonuna ilişkin görevler içeren programlar, 6-8 yaş için okuma, yazma, mantık yürütmeyle ilgili etkinlikler, 9-12 yaş için soyut kavramlar, ileri düzeyde sorun çözmeyi içeren materyallerin seçilmesi faydalı olacaktır.
- İlkokul, ortaokul ve lise dönemlerindeki çocukların derslerine de katkı sağlayacak web üzerindeki interaktif eğitim programları yada DVD’ler de faydalıdır. Özellikle bir de yabancı dil de olursa, kelime hazinelerini ve yabancı dil bilgilerini de geliştirir.
- Anne-babalar uygunsuz sitelere, bilgilere ulaşmanın önlenebileceği, denetim sistemleri hakkında da bilgi edinebilir. Örnek: Filtreleme seçenekleri gibi…
- Ana-babalar, bilgisayar kullanımına ilişkin uygulayamayacakları kurallar koymamalıdır; “Bu kötü alışkanlıktan vazgeç!”, ya da “Tüm okul dönemi boyunca bilgisayarı yasaklıyorum” diye söylenmemelidir.
- Unutmayın ki; yetişkinlerin doğru yönlendirme ve mantıklı sınırlandırmaları ile kullanılan bilgisayarın, çocukların gelişimi üzerinde pek çok olumlu etkisi bulunmaktadır. Çocuklar; oynayarak, spor yaparak, resim yaparak, hayal gücünü kullanarak, iletişim becerilerini geliştirerek beynin sol ve sağ taraflarını entegre eder ve geliştirirler. Ayrıca ebeveynler, çocuklarını farklı etkinliklere de (spor veya sanat) yönlendirerek, onlara yardımcı olmalıdır ve birlikte eğlenmek için fırsat yaratmalıdırlar.
