Bu sefer biraz da zekadan konuşalım ama insan zekasından, yapay zekadan değil. Yapay zekadan bahsettiğimiz kadar, kendi zekamızdan da bahsediyor ve onu tanıyor muyuz acaba?
Analitik Zeka
Analitik zekanın tanımını, ne olduğunu, hangi alanlarda güçlü olduğunu, onu nerede ve nasıl kullandığımızı, kullanabileceğimizi veya nasıl geliştirebileceğimizi biliyor muyuz? Gelin adım adım inceleyelim.
Yine tümdengelimle konuya yaklaşıp, önce zeka ne işe yarar diye sorarsak:
- Öğrenme: Basitçe bilginin edinilmesi, akılda tutulması ve uygulanması anlamına gelir.
- Problemleri Tanıma: Sahip olduğumuz bilgiyi kullanabilme yeteneğini ifade eder.
- Problemleri Çözmek: Problemleri öğrenip tanımladıktan sonra, sıra bu problemlere çözümler üretmeye gelir. Sahip olduğu zekayı kullanan insanlar, bu sorunları tanımlamak için edindikleri bilgileri dönüştürebilir ve daha sonra bu sorunları çözmek için yararlı çözümler üretebilir.
Analitik, pratik ve yaratıcı zeka türleri arasında, bu yazımızda konumuz öncelikli analitik zeka olacak. Analitik zeka tam olarak nedir ve neden bazı insanlar onunla doğmuş gibi görünürken bazılarında hiç yok ya da ne işe yarar, nasıl geliştirilir vb sorulara cevap arayacağız.
Analitik zekayı basitçe tanımlamak gerekirse, “sorgulayıcı düşünme ve karmaşık sorunları çözme yeteneğidir”, diyebiliriz. Akıl, mantık ve sezgi kullanımını gerektirir. Günümüzde analitik zekaya sahip olmak önemlidir. Değişimin hızlandığı, çeşitliliğin arttığı, bir şey ya da konunun alternatiflerinin çoğaldığı, risklerin arttığı, zamanın kısaldığı bir çağda içinde bulunduğumuz koşuldan, bizi çözüme götürecek en kısa yolu ya da çözümü görmemizi sağlayan analitik zekamızdır.
Bazı insanlar doğal olarak diğerlerinden daha analitiktir, ancak herkes analitik becerilerini pratik yaparak geliştirebilir. Eleştirel yani sorgulayıcı düşünme becerileri günümüz dünyasında çok önemlidir.
Analitik Zeka Nedir?
Analitik zeka, yani çözüm odaklı zekadır ve sonuç çıkarmak, muhakeme etmek, karar vermek için veri toplama ve analiz etme yeteneğidir. Bu tür zeka genellikle mühendislik, araştırma, tıp, finans-muhasebe, yönetici ve liderlik vb. birçok alanda gerekli olduğu gibi yaşamda da hayatımızı kolaylaştırır. Analitik zeka ile çözüme götürecek alternatifler daha kolay görülür, gerekli bilgi toplanır ve sentezlenir. Yani analitik zeka, analiz ve sentez yapabilmemizi sağlar.
Analitik zeka aynı zamanda tipik olarak “kitap zekası” olarak da düşünülen bir zeka türüdür ve üçlü zeka kuramındaki zeka türlerinden yalnızca biridir.
Analitik zekaya sahip kişiler, verilerdeki kalıpları ve ilişkileri kolaylıkla görebilir ve bu bilgileri tahmin veya önerilerde bulunmak için kullanabilirler. Genellikle problem çözmede ve baskı altında karar vermede iyidirler.Bazı insanlar analitik zeka için doğal bir eğilimle doğarlar, ancak bu aynı zamanda eğitim ve öğretim yoluyla geliştirilebilecek bir şeydir.
Analitik Zeka Ne Demek?
Konunun daha iyi anlaşılması için farklı bir tanım da getirirsek, esasında adı üzerinde analitik zeka sayıya, veriye ya da diğer adı ile doneye dayalı zekadır. Analitik zekaya sahip kişi bir konu hakkında karar vermeden önce gözlemler ve akabinde etrafından veri toplar. Topladığı bu verileri kafasında önce analiz eder ve akabinde çözüm üretilmesi gereken “hedef” konu doğrultusunda bu verileri sentezler ve ona göre konuşur ya da kararlar alır. Bakıldığında analitik zekaya sahip kişiler daha çok beyinlerinin sağ sol tarafını kullanırlar.
Analitik Zeka Türü Nedir?
Analitik zeka, Robert Sternberg tarafından triarşik teorisinde önerilen üç zeka türünden biridir. Robert Sternberg, analitik, yaratıcı ve pratik zeka olmak üzere üç farklı zeka biçimi tanımlamıştır. Bunlar beynin farklı türdeki sorunları ve zorlukları tanımlama ve yönetme yeteneğini gösterirler. Hepsi birbiriyle özgürce çalışabilen bir beceri ve kalıp üçlüsü yaratan zekalardır ve hepsinin fonksiyonu ayrıdır. Diğer zeka türlerine de kısaca bakarsak:
Pratik zeka
Pratik zeka, değişen bir çevreye uyum sağlama yeteneğidir. Bu, yüksek pratik zekaya sahip kişilerin bilgi ve becerilerini mevcut çevrelerine uyum sağlamak veya değiştirmek için kullanabilecekleri anlamına gelir. Kendi hedeflerine ulaşmak için farklı bir ortam da seçebilirler. Pratik olmak, önceki deneyimlerinizden edindiğiniz bilgileri uygulayarak günlük yaşamınızda işe yarayan çözümler bulmanızı sağlayabilir.
Yaratıcı zeka
Yaratıcı zeka, bir kişinin hayal gücünü problemleri çözmeye teşvik eder. Yaratıcılık, güzel bir sanat eseri üretmeyi veya iyi geliştirilmiş bir hikaye yazmayı içerebilir veya beklenmedik bir soruna orijinal bir çözüm bulmak kadar basit bir şey olabilir. Yaratan, icat eden, keşfeden, keşfeden ve hayal eden beceriler kümesini içerir.
Analitik Zeka’nın İnsanlara Faydası Nedir?
Günümüz dünyasında başarılı olmak istiyorsanız, güçlü analitik zeka geliştirmek her zamankinden daha önemlidir. Neden derseniz işte sebepleri:
- Dünyayı daha net görebilirsiniz
İyi bir analitik zeka ile dünyanın nasıl çalıştığını daha iyi anlar ve karmaşık durumları daha kolaylıkla anlamlandırabilirsiniz. Bu, kişisel ve profesyonel yaşamınızda size önemli bir avantaj sağlayabilir.
- Kariyerinizde daha başarılı olabilirsiniz.
İşverenler, giderek daha fazla güçlü analitik becerilere sahip çalışanlar arıyorlar. Değişimin hızlandığı, çözüm alternatiflerinin çoğaldığı, risklerin arttığı, zamanın kısaldığı bir çağda içinde bulunduğumuz koşuldan, bizi çözüme götürecek en kısa yolu ya da çözümü görmemizi sağlayan analitik zekamızdır.
- Daha net ve somut kararlar verebilirsiniz.
Sonuçta analitik zekaya sahip olduğunuzda tüm seçenekleri tartabilir, konuya dair verileri toplar, analiz eder ve ona göre bilinçli kararlar verebilirsiniz. Bu hem kişisel hem de profesyonel yaşamınızda daha iyi sonuçlara yol açabilir.
- Problem çözmede daha iyi olabilirsiniz.
Analitik zekada iyiyseniz, problem çözmede daha iyi olacaksınız. Bu, ister bozuk bir cihazı tamir etmeye ister bir işle ilgili sorunu çözmeye çalışıyor olun, hayatın her alanında değerli bir beceridir.
- İnsanları daha iyi anlayabilirsiniz.
İnsanların nasıl düşündüklerini ve yaptıklarını neden yaptıklarını anlayarak onlarla daha iyi ilişki kurabilirsiniz. Bu hem kişisel hem de profesyonel yaşamınızda yardımcı olabilir ve güçlü ilişkiler kurmayı kolaylaştırır.
- Daha iyi bir iletişimci olabilirsiniz
İnsanların nasıl düşündüğünü anladığınız için, daha etkili bir şekilde iletişim kurabilirsiniz. Satış amaçlı ikna etmeye veya bir iş anlaşmasını kapatmada elinizdeki güçlü veriler ile çıktığınızda sonuç sizin lehinize olabilir.
- Daha yaratıcı olabilirsiniz.
Analitik zeka daha fazla yaratıcılığa yol açabilir. Kurumlarda ar-ge veya ür-ge departmanlarında çalışan kişilerin özellikle analitik zeka – analitik düşünme yetkinliğinin olması önemlidir. Bunun nedeni, şeyler arasındaki bağlantıları görmede ve orijinal fikirler bulmada daha iyi olmanızdır.
- Çoklu görevlerde daha iyi olabilirsiniz.
Yani multi tasking çalışabilirsiniz. Bu ne demek? Aynı anda birden fazla görevi ve projeyi yürütebilirsiniz. Günümüzün hızlı tempolu dünyasında değerli bir beceridir.
- Rekabet avantajınız olabilir.
Güçlü analitik zekanız ile diğer çalışma arkadaşlarınızın önünde olabilirsiniz. Bu, kişisel ve profesyonel yaşamınızda size büyük bir avantaj sağlayabilir.
- Büyük resmi görebilirsiniz
Bu analitik zekanın üzerine bir de sağ beynin sağladığı bütünsel bakış açısına sahipseniz, içinde bulunduğunuz olaylara bütünsel pencereden bakıp, bir sistem geliştirip kökten çözümler üretebilirsiniz. Yani ağaçlara bakıp, ormanı görmemezlik etmezsiniz. Birçok kişi küçük ayrıntılarda kaybolurken, siz olaya büyük pencereden daha yukardan bakıp holistik çözümler üretebilirsiniz.
Tabii tüm bu yukarda saydıklarım bir şartla geçerlidir. Kişi eğer kendinin, düşünme şeklinin, kişiliğinin farkındaysa bunları görür ve uygular. Ayrıca isterse de geliştirebilir. Yani önce yine kendin bilirse durumu.
Analitik Zeka Neden Önemlidir?
Analitik zeka, çözüm yaratmanın çeşitli yönlerinde avantaj sağlar. Ayrıca herhangi bir alanda başarının önemli bir bileşeni, bilgileri analiz etmek ve doğru kararlar vermektir. İşte bu da analitik zeka ile gerçekleşir. Güçlü analitik becerilere sahip kişiler, büyük miktarda veri alabilir, bunları sıralayabilir ve önemli kalıpları ve eğilimleri belirleyebilir. Daha sonra bu bilgileri etkili çözümler veya stratejiler geliştirmek için sentezleyerek kullanabilirler.
Başarılı iş adamları, bilim adamları, matematikçiler ve satranç oyuncuları, sonuçlara ulaşmak için analitik zekalarına güvenirler. Karmaşık durumları hızla değerlendirmesi ve milyonlarca insanı etkileyecek kararlar alması gereken politikacılar da öyle. Ve hayatta başarılı olmak isteyen herkesin analitik zekada güçlü bir temele sahip olması gerekir.
İşletmelerde Neden Analitik Düşünme Yetkinliği Aranır?
İşletmelerinin çoğunda analitik düşünme yetkinliği aranmasının sebeplerinden bazıları:
1. Ürün taleplerinin belirlenmesi
Analitik zeka, müşterinizin ihtiyaçlarını belirlemeye yardımcı olan çok büyük miktarlarda demografik, ekonomik ve şirket verilerinin toplanmasına ve yorumlanmasına yardımcı olabilir. Bu aynı zamanda müşteri talebinde gelecekteki olası artışları tahmin etmenizi de sağlayabilir. Daha sonra bu öngörüleri alarak belirli bir ürünün üretimini artırabilir, bu taleplere hazırlanabilir ve stok eksikliğini önleyebilirsiniz.
- Müşterileri memnuniyeti
Müşterilerin ne isteyebileceğini anlamak, analitik zeka becerisinin kullanılmasını gerektirir. Veri analizi yoluyla demografinizi anlamak, veri toplamak için müşterilerinizle iletişim kurmak ve hatta rekabeti analiz etmek, mantıksal düşünmeyi kullanan süreçlerdir. Bu adımların her birini tanımlamak, analitik düşüncenin gücü olan bu süreçlerin herhangi bir bölümünde iyileştirmeyi amaçlayan bir proje oluşturmanıza olanak sağlayabilir. Analitik düşünürler, problem çözme becerilerini, işletmelerini müşterilere hitap etmeye yönlendirmek için kullanır ve bu da bir şirketin sürekli büyümesine yol açabilir.
3. Şirket operasyonlarını iyileştirmek
İş prosedürlerinde iyileştirme alanlarının belirlenmesi, analitik zekanın tüm önemli yönleri olan araştırma, iletişim, eleştirel düşünme ve problem çözme gerektirebilir. Bir süreci en küçük adımlarına kadar kategorize etmekten ve ardından her bir adımı neyin başarılı kıldığını daha iyi anlamaya yardımcı olabilecek verileri toplamaktan gelen metodik bir yaklaşımdır. Bu kıyaslamalar daha sonra analitik düşünürlerin her adımı optimize etmek için çözümler bularak iyileştirme sürecini getirmesine izin verir. Tüm şirket genelinde verimliliği artırır ve daha kaliteli bir ürün sunarak gelişmiş bir son kullanıcı deneyimi sağlar.
İşletmelerde Analitik Zeka Nasıl Geliştirilir?
Sağlıklı kararlar almadan hiçbir işletme ayakta kalamaz. Hızla doğru kararlar vermek, günümüzün sürekli değişen iş ortamında kritik bir başarı faktörüdür. Kuruluşlar her gün üretilen çok büyük miktarda veriyi anlamlandırmaya çalıştıkça, analitik iş karar verme sürecinde giderek daha önemli bir rol oynamaktadır.
“Analitik zeka” terimi, daha iyi kararlar vermek için kullanılabilecek yararlı bilgileri çıkarmak için verileri toplama, işleme ve analiz etme yeteneğini ifade eder. İşletmelerin daha iyi kararlar alabilmek için doğru ve zamanında verilere erişmesi gerekir. Ancak, bu verileri etkili bir şekilde analiz etmek için doğru araçlara ve yeteneklere de sahip olmaları gerekir.
İşletmelerin analitik zekalarını geliştirebilecekleri pek çok yol vardır:
- Kurum içindeki tüm süreçlerden veri toplamak
- Verileri bilgi teknolojileri vasıtasıyla bir araya getirmek yani bir yazılım kullanmak
- Süreçlerine, müşterilerine, rakiplerine vb tüm kaynaklarına ait verileri tek bir veri tabanında toplayarak kendi dijital hafızasını oluşturabilmek
- Yönetsel kontrol kriterlerini kullanarak yönetmek
- Rakip ile karşılaştırmak
- İyileştirme hedefleri tanımlamak
- Analitik düşünme yetkinliğini besleyecek eğitim ve seminerler düzenlemek
- Sağlam veri yönetimi yetenekleri geliştirme
- Analitik araçlarına ve teknolojilerine yatırım yapmak
- Yetenekli analistlerden oluşan bir ekip oluşturmak
- Analitiği karar verme süreçlerine dahil etmek
- Performansı izleme ve sürekli iyileştirme prosedürlerini tanımlamak
Veriler, herhangi bir organizasyonun can damarıdır ve analitik zekayı geliştirmenin ilk adımı, çeşitli kaynaklardan yüksek kaliteli verilerin toplanmasını sağlamaktır. Daha sonra, karar vermede faydalı olması için bu verilerin sağlam veri yönetimi yetenekleri kullanılarak etkin bir şekilde yönetilmesi gerekir. Son olarak, kuruluşların ayrıca analitik araçlarına ve teknolojilerine yatırım yapması ve verilerinden en iyi şekilde yararlanmak için yetenekli analistlerden oluşan bir ekip oluşturması gerekiyor.
Veriler bir kez toplanıp etkin bir şekilde yönetildikten sonra, karar verme süreçlerini desteklemek için kullanılabilir. Analitik, stratejik planlamadan operasyonel kararlara kadar, karar vermenin tüm yönlerine dahil edilmelidir. Analitikler karar vermeyi desteklemek için bir kez kullanıldığında, performansı sürekli olarak izlemek ve iyileştirmek çok önemlidir.
Analitik Zeka Nasıl Kullanılır?
Analitik zeka, günlük yaşamınızın çeşitli yönlerinde uygulanabilir. Analitik zekayı kullanabileceğiniz farklı yollar:
İletişimde Analitik Zeka
Başkalarıyla iletişime analitik bir yaklaşım, karmaşık verileri ve gerçekleri duygusal tepkilerden daha fazla vurgular. İyi bilgilendirilmiş bir karar vermek için ihtiyaç duyabileceğiniz kesin verilere odaklanarak spesifik ve doğrudan olmanızı sağlar. Satışları artırma olasılığı daha yüksek olan marka kampanyalarına yol açan belirli metrikler ve hedeflerle açıklamalarınızı desteklemeyi öğrenebilirsiniz.
Problem Çözmede Analitik Zeka
Problem çözme, bir sorunu tanımlama, nedenini belirleme ve çözümlerin uygulanmasına öncelik verme eylemidir. Durumu analiz etmek, temel nedenleri aramak ve alternatif çözümler geliştirmek dahil olmak üzere analitik zekanın birçok yönünden yararlanabilir. Hatta çalışmanızın sonuçlarını ölçmenize ve ekip üyelerinize sunmak için etkili raporlar oluşturmanıza bile izin verebilir.
Kritik Düşüncede Analitik Zeka
Eleştirel düşünme, uygun bir yargı oluşturmak için gözlemlerin, argümanların, kanıtların ve mevcut gerçeklerin analizini içerir. Eleştirel düşünmeyi uygulamak, karmaşık sorunları ayrı bilgi parçalarına ayırmak, sizi iyi bilgilendirilmiş bir karara yönlendirmek için bunları ayrı ayrı yorumlamak anlamına gelir. Eleştirel düşünme, bir durumun her iki tarafını da anlayarak bir uzlaşmaya varılmasına yardımcı olarak ekip üyelerine herhangi bir iletişim sorunuyla yardımcı olmanıza da izin verebilir.
Veri Analizinde Analitik Zeka
Veri analizi, bilgi toplama, inceleme ve başkalarının anlamasını kolaylaştırmak için modelleme dahil olmak üzere analitik zekanın çeşitli yönlerinden yararlanır. Tedarik zinciri, üretim hattı ve pazarlama teknikleri gibi çeşitli alanlarda iyileştirmeler yapmak için işletmelerin incelediği çeşitli metrikleri tespit etmenize, beyin fırtınası yapmanıza, gözlemlemenize ve yorumlamanıza izin verebilir. Bu, şirketin verimliliğini ve üretkenliğini artırma hedeflerine daha fazla katkıda bulunmanıza yardımcı olabilir.
Araştırmada Analitik Zeka
Analitik araştırma, değişkenler arasındaki karmaşık ilişkileri incelemenize izin veren eleştirel düşünme becerilerini içerebilir. Fikir oluşturmanıza ve karar vermenize yardımcı olabilir. Araştırma, işletmeleri işleri, operasyonları, süreçleri ve müşterileri hakkında daha fazla bilgi edinmeye yönlendiren ilk büyük süreçtir. Analitik düşünürler, karar vermede ve karmaşık sorunları ölçülebilir parçalara ayırmada ne tür bilgilerin yararlı olduğunu bilirler. Daha sonra müşterilere ulaşmak için iletişim becerilerinden yararlanırlar. Bilgi, işletmelerin büyümeye devam etmesine yardımcı olabileceğinden, bu onları işletmeler için paha biçilmez bir araç haline getirebilir.
Analitik Zeka Nasıl Geliştirilir?
Analitik zekanızı geliştirmenin birçok yolu vardır.
İşleri Küçük Parçalara Ayırmak
İşleri daha küçük parçalara ayırmayı alışkanlık haline getirebilirsiniz. Analitik zekanızı geliştirmenin en iyi yollarından biri, bilgileri daha küçük, daha yönetilebilir parçalara bölmektir. Bunu yaptığınızda, aslında kendinizi verileri daha derinlemesine analiz etmeye zorlayarak daha iyi bir anlayışa yol açıyorsunuz.
Soru Sormayı Öğrenmek
Soru sormak, bir konuyu daha derinlemesine araştırmanıza ve onu farklı açılardan anlamanıza olanak tanır. Ayrıca bilginizdeki boşlukları belirlemenize ve ilgilendiğiniz bir şey hakkında daha fazla bilgi edinmenize yardımcı olabilir.
Kalıpları Nasıl Tanımlayacağınızı Öğrenmek
Kalıpları nasıl tanımlayacağınızı öğrenerek, farklı bilgi parçaları arasındaki ilişkileri daha iyi anlayabilirsiniz. Bu, daha büyük resmi görmenize ve sorunları daha etkili bir şekilde çözmenize yardımcı olabilir.
Beyin Fırtınası Yapmak
Beyin fırtınası yaptığınızda, aslında yaratıcı düşünmenize ve yeni fikirler geliştirmenize izin veriyorsunuz. Bu, eski sorunlara yeni çözümler üretmenin veya yeni fikirler yaratmanın harika bir yolu olabilir.
Okumak, Araştırmak ve Yine Okumak
Düzenli olarak çeşitli farklı materyalleri okuyabilir ve öğrenmek ilgili olduğunuz konularda araştırmalar yapabilirsiniz. Bu, zihninizi keskin tutmanıza ve sizi yeni fikirlere ve bakış açılarına açık hale getirecektir.
Sayılarla Aranızı İyi Tutmak
Analitik zekanızı geliştirmek için son bir ipucu, sayılarla rahat etmektir. Pek çok insan uzaktan matematiksel olan her şeyden çekinir, ancak gerçek şu ki, problem çözme ve karar verme söz konusu olduğunda sayıları anlamak faydalı olabilir. Analitik zekanızı geliştirmek istiyorsanız, temel matematik ve istatistik hakkında daha fazla bilgi edinmek için çaba gösterin.
En Azından Bir Adet Bilgisayar Programlama Dili Öğrenmek
Bilgisayar programı ya da diğer bir ifade ile programlamayı öğrenmek bence analitik zekayı geliştiren en güçlü metotlardan. Çünkü bir olayı makineye öğretmeden evvel algoritmasını çıkarmak gerekmektedir. Sonra bu algoritmayı yazılım dili üzerinden bilgisayarlara yani makinelere anlatırız. Buradaki mantığı öğrenebilen herkes tümden gelimle yaklaşım yeteneğini ve analitik düşünme yetkinliğini çok güçlü bir biçimde geliştirebilir.
Unutmayın, zekanızı artırmak için herkese uyan tek bir çözüm yoktur. Bunun yerine, sizin için en iyi ve en rahat olduğunuz yaklaşımı bulmaya odaklanın. Ardından, biraz çaba sarf ederek analitik yeteneklerinizde önemli gelişmeler görebilirsiniz. Yine her şeyden önce bunu istemeniz gerekir.
Analitik Zekaya Sahip İnsanların Özellikleri
Analitik düşünenler veya sol beyinli düşünenler, zaman zaman doğrusal düşünenler de olabilirler. Analitik olankişinin dünyasında çoğunlukla duygu değil mantık hüküm sürer. Analitik bir insanı insan ilişkilerinde fakir yapan özellikler, onları bilgisayarlarla ya da teknik işlerde iyi yapar. O yüzden yukarda da anlatmaya çalıştığım gibi kişi sadece analitik zekasını kullanır, sağ beynini yani yaratıcı zekasını unutursa tek düze olur. Hatta tam anlamıyla robot olur.
Analitik zekaya sahip insanların bazı özelliklerini paylaşırsam:
Bilgi Bağımlılığı
Hava durumundan en son teknoloji cihazlara kadar her şeyle ilgili Web sayfalarını yiyip bitir Her türlü gerçek ve rakam için doymak bilmez bir iştahları vardır. Herhangi bir basit üründen, sofistike teknolojik bir ürüne kadar her şeyde alışveriş yaparken doğrudan teknik özellikler sayfasına yönelirler. Analitik zekaya sahip bir kişinin karar vermesi ya da bir konuyu anlaması için bilgiye yani dataya ihtiyacı vardır.
Kararsızlık
Analitik zekaya sahip biri, bilinçli bir karar vermeden önce mümkün olduğunca çok gerçek toplamayı sevdiği için, başkaları tarafından kararsız olarak algılanabilir. Çoğu zaman hızlı ve kesin bir kararın değerini gözden kaçıracak kadar bilgi toplamakla meşgul ol
Şüpheci Olmak
Sol beyinli düşünürlere bir şey satmak istiyorsanız, buna neden ihtiyaç duyduklarını açıklasanız iyi olur. Bir analitik zeka, gerçeklere, sayılara ihtiyaç duyar, duygulara veya ikna edici klişelere değil.
Zayıf Pazarlamacılar
Analitik zekanın fazla olması, onları satış alanında zayıf yapabilir. İnceledikleri ürünün hem olumlu hem de olumsuz özelliklerini eksiksiz ve doğru bir şekilde görürler ve not ederler. Sağ yani duygusal beyin güçlü değilse, iletişim yeteneği de zayıftır ve buru durum özellikle onları satış, pazarlama, sunum, ikna vb durumlarda zayıf kılabilir.
Diğer Zeka Türleri
Yaratıcı zeka, pratik zeka ve analitik zeka dışında kısaca da olsa iki farklı zekadan daha bahsetmeden geçemeyeceğim.
Sözel Zeka
Dilsel zeka, kişinin aklındakileri ifade etmek ve başkalarını anlamak için dili kullanma kapasitesidir. Hem sözlü hem de yazılı olarak etkili bir şekilde iletişim kurma yeteneğidir. Dilsel zeka genellikle sağlam okuma ve yazma becerileriyle ilişkilendirilir. Dilbilimsel açıdan zeki insanlar genellikle dili ikna etmek, ikna etmek ve müzakere etmek için kullanabilirler. Ayrıca kelime oyunları, kelime oyunları ve diğer sözlü mizah türlerinde de yetenekli olabilirler.
Duygusal Zeka
Duygusal zeka, kendi duygularınızın ve başkalarının duygularının farkında olma ve anlama yeteneğini kapsar. Duygusal zekası yüksek olan insanlar tipik olarak güçlü empati becerilerine sahiptir, etkili iletişim kurar ve duygularını düzenler.
Analitik Zeka Meslekleri
Analitik zekaya sahip insanlar için meslek alternatiflerine baktığımızda ise şunları önerebilirim:
Mühendislik
Tabii en başta paylaşacağım mesleklerden. Tüm mühendislik branşları analitik zekayı yani çözüm odaklı olmayı, muhakeme yapabilmeyi, analizi ve sentezi gerektirir.
Finansal Analist
Gelişmiş problem çözme becerileri gerektirmeyen, düşük stresli bir meslek arıyorsanız, finansal analist olmaya çalışmayın. Bu meslek, modern zamanların en baskılı mesleklerinden biridir.
Bir finansal analist, yatırım tavsiyesi verir ve çok zengin kişi ve kurumların parasını yönetir. Şimdiye kadar icat edilmiş en gelişmiş istatistiksel yazılım programlarından bazılarını kullanarak büyük miktarda son derece karmaşık veriyi analiz etme becerisini gerektirir.
Bahisler inanılmaz derecede yüksek ve tek bir yanlış hesaplama, on milyonlarca dolar kaybına neden olabilir ve muhtemelen bir iş kaybı da. Finansal analizci olmak, analitik zekanın prototipik bir örneğidir.
Akademisyenlik
Uzmanlığınız ne ise o konuda üniversitede kalmak, araştırmalar yapmak, makaleler yazmak ve öğrenciler yetiştirmek sizin için keyifli olabilir
Stratejist
“Büyük resmi” anlamak, çok sayıda faktörün kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını ve ayrıca geleceği tahmin etme becerisini gerektiren bir alıştırmadır. Bu yeteneğe sahip insanlar bulmak zor.
Bu, analitik zekanın bu formuna sahip olmanın çok kazançlı olmasının bir nedenidir. Dünyanın en büyük şirketlerinin CEO’larına bu beceri için yılda on milyonlarca dolar ödeniyor.
Ne yazık ki stratejik planlama, üniversitede öğrenilemeyecek bir beceridir. Onlarca yıllık deneyim ve çok çeşitli kaynaklardan gelen verileri işleme becerisi gerektirir. Tüm bu veriler daha sonra kuluçkalanmalı ve geleceğe çok uzak olan eğilimleri belirleme yeteneği ile birleştirilmelidir.
Stratejik planlama, az sayıda kişinin sahip olduğu nadir bir analitik zeka biçimidir.
Editör
Bir romanı düzenlemek, analitik zekanın neredeyse her yönünü kullanır. Aynı anda birçok husus dikkate alınmalıdır. Örneğin bir başkasının yazısının anlaşılırlığını değerlendirebilmenin yanı sıra eğlence değeri açısından da değerlendirilmesi gerekir.
Hikâye, akla yatkınlığı ve mantıksal ilerleyişi açısından değerlendirilmelidir. Romandaki olaylar bir anlam ifade ediyor mu ve uygun şekilde düzenlenmiş mi?
Karakterler de değerlendirilmelidir. Yazı karakterleri yeterince geliştiriyor mu? Yazar, kişiliklerini anlaşılır ve inandırıcı olacak şekilde sunmuş mudur?
Bir romanı kurgulamak, olay örgüsü ve karakter değerlendirmesi, yazma kalitesi eleştirisi ve eğlence değeri yargısını içeren gelişmiş analitik yetenekler gerektirir.
Yönetmen
Sternberg’in üçlü bileşenlerinin üçünü de içeren birçok örnek var. Film yönetmek de bunlardan biri. Sadece analitik zekaya odaklanarak, bu bileşeni gerektiren birkaç görev görebiliriz. İlk olarak, yönetmen, çekilen sahnenin hikayenin gerçek anlamını iletip iletmeyeceğini sürekli olarak değerlendirmeli, konunun sürekli akışını, senaryo ile görsellerin dinleyicinin anlayışı ve anlatılmak istenen mana ile örtüşüp örtüşmediğini sürekli düşünmelidir. Bu da analitik zeka gerektiren bir yetkinliktir.
Doktor
İnsan vücudu inanılmaz derecede karmaşık bir makine parçasıdır. Çeşitli sistemler birbirine bağlıdır ve çok sayıda organ ve vücut işlevi üzerinde çok yönlü etkilere sahiptir. Ayrıca, bunların hepsi inanılmaz derecede karmaşık bir yapı olan beyin tarafından koordine edilir.
Bu vücut bir hastalık durumunda olduğunda, teşhis etmek çok zor olabilir. Bir doktor, tüm sistemleri tam olarak anlamalı ve ileri teşhis tekniklerinin kullanımında uzman olmalıdır.
Bir rahatsızlığın olası nedenlerinin sürekli analizi ve değerlendirilmesi haftalar, hatta bazen daha uzun sürebilir. Tıbbi teşhis, en yüksek biçimiyle analitik zekanın bir örneğidir.
Tedarik Zinciri Lojistiği
Küreselleşme çağından önce, bir tedarik zincirini yönetmek oldukça basit bir çabaydı. Bir üretim tesisinde üretilen çoğu ürün, bir ülkenin sınırları içinden tedarik edildi. Bir zamanlar sadece bir şeyleri A noktasından B noktasına taşımak meselesi olan şey, A noktasından Z++ noktasına uzanan uluslararası bir labirente dönüştü.
Yüksek teknoloji aygıtları çağında, bir tedarik zincirini yönetmek, analitik zeka sihirbazı gerektirir.
Fütürist
Fütürist, geleceği tahmin eden kişidir. Bunu yapabilmek için, tarih ve güncel eğilimler hakkında keskin bir anlayışa sahip olmaları gerekir. Çok sayıda toplumsal, ticari ve hükümet faktörünü analiz ederek, anlayışlı bir tahmin formüle etmek için verileri sentezlerler.
İstatistik Uzmanı
İstatistik uzmanları da sadece sayılarla uğraştıklarından ve analiz ettiklerinden dolayı analitik zekaya sahip olması gereken gruptandır.
İktisat, işletme, işletme mühendisliği, finans-muhasebe uzmanlığı vb daha bir çok meslek ve/vaya pozisyon alternatifi ile örnekleri çoğaltmak mümkün.
Analitik Zeka Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Analitik zeka nedir kısaca?
Analitik zekayı
- Sorgulayıcı düşünme ve karmaşık sorunları çözme,
- Akıl, mantık ve sezgi kullanım
- Çözüm odaklı olma
- Sonuç çıkarmak, muhakeme etmek, karar vermek için veri toplama ve analiz etme yeteneği olarak tanımlayabiliriz.
Analitik zeka anlamı nedir?
Değişimin hızlandığı, çeşitliliğin arttığı, bir şey ya da konunun alternatiflerinin çoğaldığı, risklerin arttığı, zamanın kısaldığı bir çağda içinde bulunduğumuz koşuldan, bizi çözüme götürecek en kısa yolu ya da çözümü görmemizi sağlayan zekamızdır.
Analitik zeka meslekleri nelerdir?
Analitik zekayı gerektiren mesleklere, içinde oldukları sektörler çerçevesinden bakarsak resme de yukardan bakmış oluruz. Bunlar arasında yukarda da sıraladığım gibi, tüm mühendislikler, tıp, finans, iktisat, işletme, lojistik, istatistik, tüm bilgi teknolojileri, uçak-uzay ve havacılık, biyoloji, sanat yönetmenliği vb sektörler içindeki tüm meslek gruplarını sayabiliriz.
Yönetim & Dijital Dönüşüm Danışmanlığı ve Eğitimlerim hakkında bilgi ve randevu almak için tıklayınız!
